Władze warszawskiej dzielnicy Praga-Północ zamierzają przyznawać bony (1000 zł miesięcznie) na wynajem mieszkania od prywatnego właściciela. Taka forma wsparcia miałaby przysługiwać mieszkańcom dzielnicy, którzy przez dłuższy czas czekają na przydział mieszkania komunalnego. Opisywane rozwiązanie wydaje się ciekawe, ale jego realizacja w skali całego kraju, napotkałaby poważne problemy. Jedną z potencjalnych barier jest niewielka podaż prywatnych mieszkań na wynajem.
Rynkowy najem w Polsce wciąż jest zbyt słabo rozwinięty
Rozwiązanie polegające na współpracy właścicieli prywatnych mieszkań i samorządów w zakresie wynajmu, obecnie jest stosowane między innymi w Niemczech. W zamian za publiczną dotację, właściciele lokali zobowiązują się do pobierania niższego czynszu od ubogich lokatorów. W stosowaniu takiego rozwiązania u naszych zachodnich sąsiadów, z pewnością pomaga bardzo dobrze rozwinięty rynek prywatnego najmu. Dane Eurostatu wskazują, że w 2015 r. około 40% mieszkańców Niemiec zasiedlało lokum wynajmowane na warunkach rynkowych. Z preferencyjnego najmu korzystało mniej więcej 8% Niemców (patrz poniższy wykres). Te wyniki trudno porównywać z wartościami dotyczącymi Polski. Lokum na zasadach rynkowych, obecnie wynajmuje około 5% rodaków. Znacznie popularniejszy jest najem preferencyjny (wynik: 12% w 2015 r.). Trzeba jednak pamiętać, że Eurostat do tej kategorii wlicza wynajem realizowany przez gminy, spółdzielnie mieszkaniowe oraz TBS-y.
Niewielka podaż prywatnych mieszkań na wynajem, wydaje się głównym problemem w przypadku ewentualnej współpracy polskich samorządów z wynajmującymi (np. poprzez wspomniane bony). Przekierowanie na prywatny rynek najmu sporej części osób potrzebujących mieszkania komunalnego, z pewnością spowodowałoby wzrost czynszów. W tym kontekście warto przypomnieć, że pod koniec 2015 r. na przydział mieszkania komunalnego oczekiwały 164 000 gospodarstw domowych. Liczbę wszystkich prywatnych mieszkań wynajmowanych w Polsce, można z kolei szacować na 600 000 - 650 000. Trzeba również pamiętać, że wielu właścicieli wynajmujących lokum na wolnym rynku, nie życzyłoby sobie lokatorów o niskim dochodzie.
Porównanie popularności najmu w 31 krajach Europy (2015 r.)
- jasny kolor: Udział osób mieszkających w lokum wynajmowanym za preferencyjny czynsz
- ciemny kolor: Udział osób mieszkających w lokum wynajmowanym za rynkowy czynsz
Treść znajduje się w archiwum
Możesz ją przeczytać kupując dostęp do naszego archiwum STANDARD.