Polska, licząca 38 mln mieszkańców, jest największym pod względem ludności krajem w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Jak wynika z raportu przygotowanego przez ekspertów CBRE, nasz kraj jest jedną z najbardziej stabilnych i dynamicznych gospodarek w regionie CEE. Raport „Poland Outlook 2017” przedstawia obecną sytuację oraz prognozy ekspertów dotyczące kluczowych sektorów nieruchomości komercyjnych: biurowego w Warszawie i miastach regionalnych, handlowego, przemysłowo-logistycznego oraz inwestycyjnego.
Dobre perspektywy dla polskiego rynku nieruchomości wynikają ze stabilnej sytuacji gospodarczej kraju, wysokiego poziomu konsumpcji wspieranego przez dobre warunki na rynku pracy i niskie ceny ropy. Spadek dotacji z UE i niższa przewidywalność sytuacji politycznej w ramach obecnego rządu wpływają niestety niekorzystnie na zaufanie inwestorów i wydłużają proces decyzyjny, co przełożyło się na spadek wzrostu PKB z 3,9% w 2015 r. do 2,9% w 2016 r. Wskaźnik CPI natomiast powrócił na poziom dodatni i będzie prawdopodobnie rósł w najbliższych miesiącach, aby osiągnąć średnią 1,8% na przestrzeni roku. Rynek pracy nadal się rozwija, bezrobocie spadło do rekordowego poziomu 7,7%, podczas gdy dochód realny wzrósł o około 3% w ostatnim roku.
Polska pozostaje solidnym celem inwestycyjnym i praktycznie nie odczuła zmian politycznych zachodzących w Unii Europejskiej oraz Stanach Zjednoczonych (Brexit czy kwestie imigracyjne). Sytuacja w kraju w znacznej mierze jest napędzana przez wewnętrzną ekonomię, która przyciąga wielu zagranicznych inwestorów. Dobrą kondycję polskiej gospodarki doceniła agencja ratingowa Moody’s, która podniosła dotychczasową ocenę ratingową wskazując, iż perspektywy dla wzrostu PKB są solidne i wciąż mamy wszystkie atuty do przyciągania inwestycji.
Warszawski rynek biurowy
Warszawa jest w stanie ciągłego rozwoju zarówno pod względem liczby ludności, jak i infrastruktury. Ma dużo do zaoferowania dla nowych inwestorów, jak również dla obecnych na rynku graczy. W tym momencie rynek biurowy w Warszawie jest bardzo aktywny, duża konkurencyjność pomiędzy deweloperami generuje układ sił korzystny dla najemców.
Całkowity zasób nowoczesnej powierzchni biurowej w Warszawie przekroczył 5 mln mkw., a apetyt deweloperów nie słabnie - w budowie znajduje się kolejne 840 tys. mkw. Od początku 2017 r. oddano do użytkowania ponad 84 tys. mkw. w 9 budynkach, a do końca 2017 r. planowane jest ukończenie kolejnych 283 tys. mkw. Eksperci CBRE szacują, iż do końca tego roku zasób powierzchni biurowej w Warszawie wzrośnie o około 7,3%.
- Zmiany polityczne w Polsce, krajach Unii Europejskiej oraz Stanach Zjednoczonych nie wpłynęły i nie oczekuje się, że wpłyną na rynek nowoczesnej powierzchni biurowej w stolicy w takim stopniu jak to było w przypadku kryzysu finansowego w 2008 roku. Wysokiej aktywności deweloperów towarzyszy stabilny popyt napędzany m.in. przez rosnącą liczbę firm decydujących się na otwarcie w Warszawie własnego centrum usług wspólnych. Skala zawartych umów najmu w Warszawie pokazuje, że aktywność najemców utrzymuje się na wysokim poziomie. Mimo tak wysokiej aktywności najemców poziom pustostanów, wobec znacznej realizacji projektów spekulacyjnych, osiągnął dość wysoką wartość - 14%. Szacujemy, że ta tendencja wzrostowa powinna się utrzymać do połowy 2018 r., aczkolwiek nie przekroczy ok. 15,5%. - komentuje Łukasz Kałędkiewicz Starszy Dyrektor, Advisory & Transaction Services, Dział Wynajmu Powierzchni Biurowych, CBRE.
Poszerzający się wachlarz dostępnych opcji najmu powierzchni oraz wzmacniająca się pozycja najemców w procesie negocjacyjnym przełożyły się na spadek czynszów w ostatnich latach. Poziom czynszów za najbardziej atrakcyjne powierzchnie biurowe jest stabilny od końca Q2 2016 i wynosi aktualnie 23,00 EUR/mkw./m-c. Pomimo wysokiego poziomu pustostanów i przewagi rynkowej po stronie najemców nie prognozujemy dalszych spadków czynszu.
Treść znajduje się w archiwum
Możesz ją przeczytać kupując dostęp do naszego archiwum STANDARD.